Co oznacza skrót NDT?

NDT, czyli non-destructive testing to skrót stosowany do określenia tzw. badań nieniszczących realizowanych najczęściej w ramach testowania różnego rodzaju maszyn, instalacji i projektów. Założeniem ich stosowania jest uzyskanie jak największej ilości informacji o sprawności, bezpieczeństwie i trwałości elementów bez konieczności poddawania ich badaniom niszczącym, czyli tym poddającym materiał zginaniu czy łamaniu. Badania NDT mogą być wykonane dla różnych materiałów, złączy czy produktów, zarówno w procesach produkcyjnych jak i na etapie ich eksploatacji. W jakich branżach znajdują zastosowanie i kto może wykonać takie badanie?

Czym są NDT?

NDT (non-destructive testing) to specyficzny rodzaj badan technicznych wykorzystywanych na potrzeby weryfikacji trwałości, jakości i bezpieczeństwa materiałów, złączy, produktów i instalacji wykorzystywanych w różnych gałęziach przemysłu. Badania nieniszczące pozwalają na wykrycie braków w ciągłości materiałów lub złącz, urządzeniach oraz ich wyposażeniu, nie wprowadzając przy tym samodzielnie zmian do ich struktury czy właściwości użytkowych.

W przeciwieństwie do badań niszczących, które z założenia ingerują w strukturę materiału lub konstrukcji, NDT stanowią bezpieczny sposób weryfikowania jakości produktu, pozwalają monitorować go na każdym etapie cyklu życia i ułatwiają eliminowanie wad oraz zapobieganie awariom następującym wskutek niewykrytych nieprawidłowości.

Badania nieniszczące mogą dostarczać informacji o własnościach danego elementu bez zmiany jego struktury, przez co stosowane są zarówno na etapach projektowania, wytwarzania, jak i eksploatacji poszczególnych materiałów i elementów. W ramach NDT wyróżnia się cały szereg metod badawczych umożliwiających przeprowadzenie badań nieniszczących – norma PN-EN ISO 9712:2012 wyróżnia 10 podstawowych metod NDT:

• Badania emisją akustyczną (AT)
• Badania prądami wirowymi (ET)
• Badania termograficzne w podczerwieni (TT)
• Badania szczelności (LT)
• Badania magnetyczno-proszkowe (MT)
• Badania penetracyjne (PT)
• Badania radiograficzne (RT)
• Badania tensometryczne (ST)
• Badania ultradźwiękowe (UT)
• Badania wizualne (VT)

Zastosowanie dla badań nieniszczących (NDT) w różnych gałęziach przemysłu

Dzięki brakowi ingerencji w strukturę i właściwości materiałów oraz możliwości zachowania wszystkich własności produktu podczas badań nieniszczących na etapie projektu lub eksploatacji, badania takie wykorzystuje się współcześnie w prawie każdej gałęzi przemysłu i w stosunku do większości materiałów, konstrukcji, instalacji i urządzeń wymagających weryfikacji jakości i trwałości materiału. W szczególności badania NDT realizowane są w czasie prób modelowych i badań nad prototypami urządzeń, podczas weryfikacji materiałów wykorzystywanych do konstrukcji, na etapie produkcji, procesów technologicznych (np. podczas spawania czy obróbki cieplnej oraz po ich zakończeniu), na etapie odbiorów instalacji i konstrukcji, a także w czasie eksploatacji urządzenia, konstrukcji czy poszczególnych materiałów.

Metody NDT mogą wspomóc w ustalaniu miejsc wymagających regeneracji lub remontu w celu przywrócenia pełnej sprawności i trwałości konstrukcji bądź urządzenia.

Badania NDT wykorzystywane są współcześnie przede wszystkim podczas badań metali oraz połączeń w:

• konstrukcjach stalowych,
• energetyce,
• offshore,
• petrochemii,
• przemyśle chemicznym,
• przemyśle stoczniowym,
• budownictwie (do weryfikacji zbiorników ciśnieniowych, rurociągów, budynków).

Komu zlecić przeprowadzenie badań nieniszczących w firmie?

Skuteczne przeprowadzenie badań NDT z zastosowaniem odpowiednich technik i aparatury wymaga ogromnego doświadczenia, przeszkolenia oraz kwalifikacji. Producent lub użytkownik danej konstrukcji (firma, przedsiębiorca) mogą zlecić wykonanie badań NDT specjalistycznej firmie zewnętrznej posiadającej certyfikat zgodności z normą ISO 9712:2012 o najwyższym stopniu lub samodzielnie przeprowadzać badania NDT, pod warunkiem zlecenia ich wykonania pracownikom lub operatorom posiadającym certyfikat według obowiązującej normy.

Jeśli szukasz firmy, która wykona dla Ciebie badania nieniszczące, to polecamy skorzystanie z usług docenianej na rynku międzynarodowym firmy Bureau Veritas.

W zależności od stopnia certyfikacji, osoby odpowiedzialne za przeprowadzanie i nadzorowanie badań NDT mogą nastawiać aparaturę, wykonywać badania NDT, rejestrować ich wyniki i klasyfikować je oraz opracowywać protokół (stopień 1), dodatkowo dobierać techniki badania, określać ograniczenia, wykonywać i nadzorować badania, interpretować wyniki, przygotowywać pisemne instrukcje badań (stopień 2) oraz przejmować pełną odpowiedzialność za urządzenia badawcze, sporządzać i walidować instrukcje oraz procedury badań nieniszczących, interpretować przepisy i normy oraz wyznaczać określone metody badania właściwe do zastosowania (stopień 3). Wybierając firmę zewnętrzną do przeprowadzenia badań NDT należy zawsze zwrócić uwagę na jej certyfikację i techniczne przygotowanie do pracy z określonymi materiałami i konstrukcjami.